diakomedio.jpg





Kálmán Kalocsay

biografio kaj bibliografio

BIOGRAFIO

Kalocsay, Kálmán/Kolomano (ps. ĝenerale konataj:Kopar; Alex Kay; Malice Pik; C.E.R. Bumy). (1891-1976).
Ĉefredaktoro de Literatura Mondo en ĝiaj tri periodoj; spirita gvidanto de la Budapeŝta Skolo.

Medicinisto (infektologo). Titolita universitata profesoro. Doktoro de la medicina scienco.

Li naskiĝis la 6-an de Oktobro 1961 en Abaújszántó. Lia patro D-ro Kálmán Kalocsay estis tribunala juĝisto, lia patrino Jolán Panda mortis junaĝe en 1893. La patro de Kálmán en 1895 reedziĝis al Margit Benyó. El tiu edzeco naskiĝis du infanoj: Margit kaj László.

En 1929 Kalocsay edziĝis al Margit Vangel; eksedzino de majoro F. Szelvényí. Ŝian 9-jaran filineton ne adoptis Kalocsay.

Kiam en 1914 eksplodis la unua mondmilito, Kalocsay estis medicinstudento, sed ankaŭ li devis soldatiĝi. Li pasigis 20 monatojn sur la batalkampo. Entute li plenumis soldatan servon dum tri jaroj. Lia neĉiutaga talento kaj energio ebligis daŭrigi la medicinajn studojn ankaŭ en la soldata uniformo. La medicina diplomo de Colomannus Vincentius Kalocsay datumiĝas 1916.05.16. Li laboris de 1920 en la Hospitalo Szent László, kiu servis por infektaj malsanuloj. Li akiris vastan renomon kiel fakverkisto kaj specialisto pri infektaj malsanoj. Pro siaj meritoj en la medicina laboro li ricevis kvar ŝtatajn distingojn. Kalocsay laboris en la sama laborloko 46 jarojn. Li emeritiĝis en 1966.

Lia Esperanto-kariero:
En 1911 ekkonante Esperanton li dediĉis sian talenton al la nobla ideo de la zamenhofa lingvo kaj ĝismorte estis ĝia senlaca kultivanto. Kiel poeto, fidela tradukisto, eseisto, redaktoro, lingvisto, gramatikisto, perfekra konanto de la spirito de Esperanto, Kálmán Kalocsay jam en sia vivo ricevis plenan rekonon de la Esperanto-mondo.

Liaj ĉefaj verkoj

Originalaĵoj:
  • MONDO kaj KORO (poemoj, 1921);
  • RIMPORTRETOJ (rondelformaj poemoj trafe karakterizas 58 famajn esperantistojn, 1931);
  • STREĈITA KORDO (la literatoroj konsideras ĝin kiel mejloŝtonon de la Esperanta poezio, 1931);
  • SEKRETAJ SONETOJ (sub pseŭdonimo Peter Peneter, 1932);
  • IZOLO (poemaro, presita en 1939, aperigita en 1977);
  • EZOPA SAĜO (verse reverkitaj fabloj, 1956).
  • Postmorte aperintaj verkoj:
  • LA DEKDU NOKTOJ DE SATANO (erotika ĉefverko de la Esperanta literaturo, 1990);
  • VERSOJN ONI NE AĈETAS (postlasitaj poemoj, 1992).
Li prilaboris la ĝis tiam mankantan E-prozodion kaj per tio malfermiĝis nova horizonto en la Esperanta liriko. Al kelkaj poemoj Kalocsay mem komponis melodion. 52 K-poemoj estas tradukitaj al 13 lingvoj.

Poemtradukoj:
  • KANTANTA KAMPARO (101 popolkantoj, 1921);
  • ETERNA BUKEDO (traduko el 22 lingvoj, 1931);
  • JOHANO LA BRAVA de S. Petőfi (1923, reviziita eldono 1948);
  • NI KANTU! (popolkantoj, 1928);
  • LA TRAGEDIO DE L' HOMO de Madách (ĉefverko de la hungara literaturo, 1924, reviziita eldono 1965);
  • ROMAJ ELEGIOJ kaj LA TAGLIBRO de Goethe (1932);
  • HUNGARA ANTOLOGIO (redakto kaj la plejan parton de la poemtradukoj, 1933);
  • INFERO de Dante (unua parto de la DIA KOMEDIO, 1933);
  • LA FLOROJ DE L' MALBONO de Baudelaire (kun G. Waringhien kaj aliaj, 1957);
  • KANTOJ kaj ROMANCOJ de Heine (kun G. Waringhien, 1969);
  • Tri Shakespeare-verkoj: REĜO LEAR (1966); SOMERMEZNOKTA SONĜO (1967); LA TEMPESTO (1970);
  • LIBERO kaj AMO (elektitaj poemoj de S. Petőfi, 1970);
  • TUTMONDA SONORO (poezia antologio tradukita el 30 lingvoj, 1981).

Lingvistikaj verkoj:
  • LINGVO, STILO, FORMO (1931);
  • PARNASA GVIDLIBRO (kun Waringhien kaj R. Bernard, 1932, reviziita kaj kompletigita eldono 1968);
  • PLENA GRAMATIKO de ESPERANTO (kun G. Waringhien, 1938, 1958-1964);
  • RENDSZERES ESZPERANTÓ NYELTVTAN (1966);
  • VOJAĜO INTER LA TEMPOJ (1966);
  • DOMFABRIKO - 6000 FRAZEOLOGIAJ ESPRIMOJ HUNGARAJ-ESPERANTAJ (kun A. Csiszár, 1975).

Prozaj tradukoj:
  • LA PAĜIO DE L' REĜINO (Komedio de E. Heltai-E. MAKAI, 1922);
  • DU KOKCINELOJ; LA MONTRO (noveloj de G. Gárdonyi, 1923);
  • MORGAŬ MATENE (dramo de F. Karinthy, 1923);
  • A. Hekler: ARTHISTORIO I. (1934);
  • VIVO DE ARNALDO (biografia verko de B. Mussolini, 1934);
  • ROZINJO (novelo de Gy. Török, 1938).

Ĉefaj E-postenoj:
Hungarlanda Esperanto-Societo: diversaj postenoj de 1920, prezidanto 1938/1941, honora prezidanto 1943/1950; vicprezidanto de la Hungarlanda Esperanto-konsilantaro 1955/1960; komitatano de Hungara Esperanto-Asocio 1960/69, honora prezidanto 1969/76.

Membro de la Lingva Komitato 1922/48; membro de la Akademio de Esperanto 1949/76.

Distingoj:
Por Socialisma Kulturo 1960. Honormedalo de Hungara PEN-Klubo 1970. Ordeno de Laboro, ora grado 1971.
Honora membro de UEA. Pro Esperanto 1983 (postmorte).

Li mortis la 27an de februaro 1976. Lia cindro estas lokita en la familia kripto en la urbeto Máriabesnyő.

Krom lia giganta verkaro strato en Abaújszántó kaj en Miskolc, du memortabuloj en Máriabesnyő, E-fonto en Nagybakónak, en la naskiĝurbeto Memor-ĉambro kaj publika bronza busto anoncas la nomon de Kálmán Kalocsay.

La memoron de Kalocsay flegas la Amika Societo de d-ro K. Kalocsay (internacia kun 50 membroj). Ĝin fondis kaj prezidas A. Csiszár ekde 1991.

Ada CSISZÁR
Budapest, 1993.

***

LIBROJ PRI K. KALOCSAY

DEK PRELEGOJ de K. Kalocsay. Pri movado, lingvo kaj literaturo. Kun klarigaj notoj. Editoris A. Csiszár. Budapest: HEA, 1985. 126 p. 20 cm.

IN MEMORIAM Dr. Kalocsay Kálmán. Parte hungarlingve. Ada Csiszár. Budapest: Amika Societo de K. Kalocsay. 1994. 100 p. Kun fotoj. 20 cm.

SENVUALE. Pri la pseŭdonimoj de Kalocsay. (Entute 12 kaj monogramoj 13). Kun kompetentaj klarigoj. Ada Csiszár. Budapest: KAL-ĈI Dokumentaro. 1999. 25 p. 20 cm.

EN SUPERLATIVO. Bukedo de 88 poemoj dediĉitaj al Kalocsay. Festlibro al la 110-jara eminentulo. A. Csiszár. Budapest. 2001. 152 p. Ilustrita. 20 cm.

OMAĜE AL K. KALOCSAY. EL Abaújszántó ĝis la Esperanta Parnaso. A. Csiszár. Budapest. 1998-2002. 936 p. Ok volumoj. Ilustrita, 30 cm.

Lasta ĝisdatigo: 2021/01/09 - 23:48 - © EVA - Mauro Nervi
Supren Retro Presu Serĉu Mapo de la retejo Salutu (por retestro)